تفاوت VBG با ABG در چیست؟

تفاوت VBG با ABG در چیست؟

برای بسیاری از پرستاران شاید این سؤال پیش آمده باشد که تفاوت VBG (نمونه خون وریدی) با ABG(نمونه خون شریانی) در چیست و آیا اصلاً لزومی به گرفتن ABG است و میتوان بجای آن به VBGتکیه کرد. در ذیل به پاسخ این سوالات میپردازیم.امید که مفید واقع شود...

- تفاوت VBG با ABG در چیست و چگونه متوجه شویم که نتیجه آزمایشی که در دست داریم از ورید گرفته شده نه از شریان؟

بطور کلی تفاوت VBG با ABG در مورد فشار اکسیژن مطرح است.فشار اکسیژن تنها حالتی است که نیاز به نمونه شریانی داریم. بطور واضح تر همانطور که در جدول زیر مشاهده میکنید PaO2 وریدیmmHg 60-70 کمتر از نمونه شریانی است؛در حالیکه اختلاف PH و PaCO2 وریدی و شریانی بسیار کم است. (PHوریدی 0/04-0/05 کمتر از PHشریانی ؛ PaCO2وریدی 2-8 mmHg بیشتر از PaCO2 شریانی)

اما برای تشخیص VBGاز ABG...

اگر O2sat (میزان اشباع هموگلوبین خون از O2) کمتر از 80% باشد، به احتمال زیاد نمونه وریدی بوده است مگر در افراد COPD و دیسترس تنفسی.

یا اگر PaO2 کمتر از 40 mmHg بود ( با آگاهی به اینکه بیمار دچار هیپوکسی نیست) میتوان گفت نمونه وریدی بوده است.

و روش دیگر؛اگر O2sat در آنالیز برگه آزمایش بطور قابل ملاحظه ای کمتر از مقدار O2sat نمایش داده شده توسط پالس اکسی متری باشد، میتوان گفت نمونهVBG بوده است.

- آیا میتوان به جای ABG ، VBG گرفت؟

با توجه به مشکلات پیش رو در تهیه نمونه ABG و وجود عوارض و درد برای بیمار برخی از پرستاران اقدام به گرفتن VBG بجای ABG میکنند.اما آیا این کار صحیح است؟!در سالهای 2002 (4) و 2006 (5)و 2009 (6) تحقیقاتی در این زمینه انجام شد که طی آن از بیماران بستری در بخش ها یک نمونه شریانی از یک دست و یک نمونه وریدی از دست دیگر تهیه شد و پارامترهای آن با هم مقایسه شد و به این نتیجه رسیدند که (به جز در مورد PaO2) بین PH,PaCO2,HCO3نمونه های شریانی و وریدی همبستگی زیادی وجود دارد لذا در موارد اورژانس و ضروری میتوان VBG تهیه کرد.اما این تحقیقات نقصی داشت و آن این بود که در مورد بیماران بستری در بخش های ویژه (ICU,CCU) و بیماران وابسته به ونتیلاتور توضیحی نداده بود.لذا طی تحقیقات کاملتری که انجام شد(7) فرآیند فوق را در بر روی این بیماران بستری در بخشهای ویژه انجام دادند و به همان نتیجه رسیدند با این تفاوت که چون بین PaO2 و O2sat شریانی و وریدی همبستگی بسیار ضعیفی وجود دارد، در بیماران ونتیلاتوری گرفتن VBG بجای ABG به هیچ وجه توصیه نمیشود.در تحقیقات کاملتری که در سالهای بعدی انجام شد(8)، این نتیجه گیری شده است که میتوان در

سندرم دیسترس تنفسی/COPD/سپتی سمی نوزادی/پنومونی/نارسایی کلیه/تشنج پایدار/دیابت از VBGبهره برد؛

اما در مورد بیماران وابسته به ونتیلاتور،شوک،CHF(9)، بیماری مادرزادی قلبی،تشنج نوزادی و تشخیص شنت های قلبی راست به چپ و بررسی مددجوی نیازمند به راه هوایی مصنوعی فقط ABGباید تهیه شود.

پاورقی:

1- Venus Blood Gas

2- Arterial Blood Gas

3-Labratory Service manual-chemistry-VBG

4-Can peripheral venous blood gases replace arterial blood gases in emergency department patients? / Louise C.F. Rang,\2002

5-Prediction of Arterial Blood Gas Values from Venous Blood Gas .../ Ahmet Ak, Selcuk Universitesi, Tip Fakultesi , Acil…/ 2006

6-Toftegaard M, Rees SE, Andreessen S. Correlation between

Acid-base parameters measured in arterial blood and venous

Blood sampled peripherally/... 2008

7- بررسی توافق گازهای خون شریانی و وریدی در بیماران تحت تهویه مکانیکی بستری در واحد مراقبت های ویژه-راضی و همکاران

8-بررسي اعتبار گازهاي خون وريدي در تشخيص اختلالات اسيد و باز كودكان بستري در بخش مراقبتهاي ويژه/بيلان؛خسروشاهي (magiran.com/p349741)

9- Congestive heart failure- نارسایی احتقانی قلبی