نکات مربوط به سرطان، درمان و مراقبتهای پرستاری برونر و سودارث

ﻧﻜﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺮﻃﺎن، درﻣﺎن و ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻫﺎيﭘﺮﺳﺘﺎري

1_ ﻛﺎرﺳﻴﻨﻮژن ﻫﺎيﻣﻬﻢ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از: وﻳﺮوس ﻫﺎ ،ﻋﻮاﻣﻞ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻋﻮاﻣﻞ داروﻳﻲ ،ﻫﻮرﻣﻮﻧﻲ و ﻋﻮاﻣﻞ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ.

2_ ﻋﻼﻳﻢ ﻫﻔﺖ ﮔﺎﻧﻪﺳﺮﻃﺎن ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از: (1 ) ﺗﻐﻴﻴﺮ در اﺟﺎﺑﺖ ﻣﺰاج ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ وﺷﺎﻳﻊ ﺗﺮﻳﻦ ﻋﻼﻣﺖ .( 2 ) زﺧﻤﻲ

ﻛﻪ اﻟﺘﻴﺎم ﻧﻤﻲ ﻳﺎﺑﺪ .( 3 ) ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي ﻳﺎ ﺗﺮﺷﺢ ﻏﻴﺮﻣﻌﻤﻮل .(4 )ﺿﺨﻴﻢ ﺷﺪن ﻳﺎ وﺟﻮد ﺗﻮده در ﭘﺴـﺘﺎن . (5) ﺳـﻮء

ﻫﺎﺿﻤﻪ ﻳﺎ ﻣﺸﻜﻞ ﻋﻤﺪه در ﺑﻠﻊ. ( 6 ) تﻐﻴﻴﺮ آﺷﻜﺎر در زﮔﻴﻞ ﻳﺎ ﺧﺎل. ( 7 ) ﺳﺮﻓﻪ ﻳﺎ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺻﺪا.

3 _ﻫﺎﯾﭙﺮﺗﺮوﻓﯽ :ﺑﺰر گ ﺷﺪن ﺣﺠﻢ و اﻧﺪازهﺳﻠﻮل ﻫﺎ.

4 -ﻫﺎﯾﭙﺮﭘﻼزی :ﺗﻜﺜﻴﺮ ﺗﻌﺪاد ﺳﻠﻮل ﻫﺎ.

5 -دﯾﺴﭙﻼزی :ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﺷﻜﻞ و اﻧﺪازه ﺳﻠﻮل ﻫﺎ.

6 -ﻣﺘﺎﭘﻼزی: ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ ﻳﻚ ﺳﻠﻮل ﺑﻪ ﺟﺎيﺳﻠﻮل دﻳگر.

7 -ﻧﺌﻮﭘﻼزی: ﺑﻪﻫﻢ ﺧﻮردن اﻟﮕﻮي رﺷﺪ و ﺗﻜﺜﻴﺮ ﺳﻠﻮل ﻫﺎ.

8 -آﻧﺎﭘﻼزی :ﻫﻤﺎن ﻧﺌﻮﭘﻼزي وﻟﻲ از ﻧﻮع ﺑﺪﺧﻴﻢ.

9 -درﺟﻪ ﺑﻨﺪی(grading): ﻣﻴﺰان ﺗﻤﺎﻳﺰ ﺳﻠﻮﻟﻲ ﺗﻮﻣﻮر.

10- ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻨﺪی(staging): ﻣﻴﺰان ﮔﺴﺘﺮش ﺗﻮﻣﻮر ﺑﻪﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎ يا اﻃﺮاف.

11- ﻣﺘﺎﺳﺘﺎز ﺳﻠﻮﻟﻲ ﺳﺮﻃﺎن از ﻃﺮﻳﻖ دو ﻣﻜﺎﻧﻴﺰم اﻧﺘﺸﺎر ﻟﻨﻔﺎوي و اﻧﺘﺸﺎر ﺧـﻮﻧﻲ ﺑـﻪ ﺑﺎﻓـﺖ ﻫـﺎي دﻳﮕـﺮ اﻧﺘﻘـﺎل مﻲ ﻳﺎﺑﺪ ﻛﻪ ﻧﻮع ﻟﻨﻔﺎوي ﺷﺎﻳﻊ ﺗﺮ اﺳﺖ.

12 -در ﺳﺮﻃﺎن ﻫﺎيﭘﺴﺘﺎن، رﻳﻪ و ﭘﺮوﺳﺘﺎت ﻣﺘﺎﺳﺘﺎز ﺑﻪ اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎ ﺷﺎﻳﻊ اﺳﺖ.

13 -در ﺳﺮﻃﺎن ﻛﺒﺪ ﻣﺘﺎﺳﺘﺎز ﺑﻪ رﻳﻪ، در ﻣﺮي ﻣﺘﺎﺳﺘﺎز ﺑﻪ رﻳﻪ و ﻣﺪﻳﺎﺳﺘﻦ، در ﻣﻌﺪه ﻣﺘﺎﺳـﺘﺎز ﺑـﻪ ﻟﻮزاﻟﻤﻌـﺪه و در ﺣﻨﺠﺮه ﻣﺘﺎﺳﺘﺎز ﺑﻪ ﻏﺪد ﻟﻨﻔﺎوي ﺷﺎﻳﻊ اﺳﺖ.

14 -در ﭘﺮﺗﻮدرﻣﺎﻧﻲ(رادﻳﻮﺗﺮاﭘﻲ) ﭘﺮﺗﻮﻫﺎي ﻳﻮﻧﻴﺰان ﺑﻪواﺳﻄﻪ ي آﺳﻴﺐ ﺑﻪDNA ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺮگ ﺳﻠﻮل ﻣـﻲ ﺷـﻮﻧد.

ﺳﻠﻮل ﻫﺎي ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان (ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﺧﺘﻼل) ﻟﻨﻔﺎوي، ﺟﻨﺴﻲ، ﻣﺨﺎطﮔﻮارﺷﻲ و ﻣﻮ ﺑﻪ ﻋﻠـﺖ ﺗﻜﺜﻴـﺮ ﺑـﺎﻓﺘﻲ ﺳﺮﻳﻊ ﺗﺮ در ﺑﺮاﺑﺮ آن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺣﺴﺎس ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ.

15- ﻫﺮ ﭼﻪ ﻋﻤﻖ ﺗﻮﻣﻮر ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ از ﭘﺮﺗﻮﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻃﻮل ﻣﻮج ﻛﻮﺗﺎه ﺗﺮ و ﻗﺪرت ﻧﻔﻮذ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد.

16- ﻣﺮاﻗﺒﺖ از ﭘﻮﺳﺖ در ﺑﻴﻤﺎران ﺗﺤﺖ رادﻳﻮﺗﺮاﭘﻲ ﺷﺴﺘﺸﻮ ﺑﺎ آب و ﺻـﺎﺑﻮن روزاﻧـﻪ، اﺳـﺘﻌﻤﺎل ﭘﻤـﺎد وﻳﺘـﺎﻣﻴﻦA+ و اﺳﺘﻔﺎده از ﻟﺒﺎس ﻫﺎيﻧﺨﻲ راﺣﺖ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﮔﺮدد، وﻟﻲ اﺳﺘﻔﺎده روﺗـﻴﻦ از ﭘﻮدرﻫـﺎ، ﻟﻮﺳـﻴﻮن ﻫـﺎ ، پماد ﻛﻮرﺗﻦ و ﭘﻮﺷﻴﺪن ﻟﺒﺎس ﻫﺎيﭘﺸﻤﻲ، اﺑﺮﻳﺸﻤﻲ ﻳﺎ ﻟﺒﺎس ﻫﺎيﺗﻨﮓ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻧﻤﻲ ﮔﺮدد.

17 -ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻴﻤﻲ درﻣﺎﻧﻲ (ﻛﻤﻮﺗﺮاﭘﻲ) در ﻟﻮﺳﻤﻲ اﺳﺖ.

18 -ﺷﺎﻳﻊ ﺗﺮﻳﻦﻋﺎرﺿﻪ ﻛﻤﻮﺗﺮاﭘﻲ، ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ اﺳﺖ.

19- ﻛﻤﻮﺗﺮاﭘﻲ در ﺳﻪ ﻣﺎه اول ﺑﺎرداري ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺳﻘﻂ ﺷﻮد، در ﺳﻪ ﻣﺎه دوم ﺑﺎﻋﺚ ﻛـﺎﻫﺶ وزن ﺟﻨـﻴﻦ و

زاﻳﻤﺎن زودرس ﻣﻲ ﺷﻮد و ًﻣﻌﻤﻮﻻ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎدو ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از ﻛﻤﻮﺗﺮاﭘﻲ ﺑﺎرداري ﺻﻮرت ﻧﮕﻴﺮد.

20 -ﺷﺎﻳﻊ ﺗﺮﻳﻦﻋﻼﻣﺖ ﺑﻴﻤﺎران ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﺳﺮﻃﺎن ﺿﻌﻒ و ﺧﺴﺘﮕی اﺳﺖ . اﻗﺪام ﭘﺮﺳﺘﺎري ﻣـﺆﺛﺮ در ﻛـﺎﻫﺶ

ﺿﻌﻒ و ﺧﺴﺘﮕﻲ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ورزﺷﻲ اﺳﺖ . داﺷﺘﻦ اﺳـﺘﺮاﺣﺖ ﻛـﺎﻓﻲ در ﻃـﻮل روز ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﺤﻤﻞ ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻲ ﮔﺮدد.

21- رژﻳﻢﻏﺬاﻳﻲ ﺑﻴﻤﺎران ﺳﺮﻃﺎﻧﻲ ﺑﺎید پر ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ و ﭘﺮ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻣﺎﻳﻌﺎت ﻓﺮاوان ﺑﺎﺷﺪ.

22 -در ﺑﻴﻤﺎران ﺳﺮﻃﺎﻧﻲ آزﻣﺎﻳﺶ ﺷﻤﺎرش ﻛﺎﻣﻞ ﺳﻠﻮل ﻫﺎي ﺧﻮﻧﻲ(CBC) ﺑﻪ ﺻﻮرت دوره ايﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد.

23 -در ﺑﻴﻤﺎران ﺳﺮﻃﺎﻧﻲ ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﺑﺎ رادﻳﻮﺗﺮاﭘﻲ ﻳﺎ ﻛﻤﻮﺗﺮاﭘﻲ ﻛﺎﻫﺶ ﻧﻮﺗﺮوﻓﻴﻞ ﻫﺎيﻣﻄﻠﻖ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد. در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ WBC ﺑﻪ ﻛﻤﺘﺮ از 1000 رﺳﻴﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﻤﺎر را اﻳﺰوﻟﻪ ﻛﺮد و ﻛﺘﺘﺮﻫﺎ(ﻣﺤﻞ اﻧﻔﻮزﻳـﻮن ﻫـﺎ ) ﻫـﺮ48 ساعت ﺗﻌﻮﻳﺾﮔﺮدد.

24 -در اﺛﺮ ﻛﺎﻫﺶ ﭘﻼﻛﺖ ﻫﺎ ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﺪ و در ﺻﻮرتPLT ﻛﻤﺘﺮ از 20000 ﺧـﻮﻧﺮﻳﺰي ﺧﻮدﺑﺨـﻮد اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﺪ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺎﻳـﺪ اﺳـﺘﺮاﺣﺖ ﻣﻄﻠـﻖ(CBR) ﺑﺎﺷـﺪ و ﻣﻬﻤﺘـﺮین اﻗـﺪام، ﻛﻨﺘـﺮل

ﻫﻤﻮﮔﻠﻮﺑﻴﻦ و ﻫﻤﺎﺗﻮﻛﺮﻳﺖ اﺳﺖ.

25 -در ﺻﻮرت ﻛﺎﻫﺶ ﭘﻼﻛﺖ، ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺎﻳﺪ ﻧﺮم ﻛﻨﻨﺪه ﻣﺪﻓﻮع اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﻳﺪ.

26 -از ﻋﻮارض ﺷﺎﻳﻊ دﻳﮕﺮ ﻛﻤﻮﺗﺮاﭘﻲ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ اﺳﺘﻮﻣﺎﺗﻴﺖ (اﻟﺘﻬﺎب ﻣﺨﺎط دﻫﺎن)، ارﻳﺘﻤﺎﺗﻮز (اﻟﺘﻬﺎب و اﺧﺘﻼل

ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ ﭘﻮﺳﺖ)، آﻟﻮﭘﺴﻲ (رﻳﺰش ﻣﻮ) و ﺗﺐ و ﻟﺮز اﺷﺎره ﻛﺮد.

27- ﺟﻬﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖ از دﻫﺎن در ﻣﻮارد اﺳﺘﻮﻣﺎﺗﻴﺖ، ﺷﺴﺘﺸﻮي دﻫﺎن ﺑﺎ ﺳﺮم ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژي ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﮔﺮدد.

28 -ﺑﻌﺪ از ﻛﻤﻮﺗﺮاﭘﻲ و آﻟﻮﭘﺴﻲ، ﻣﻮﻫﺎ دوﺑﺎره رﺷﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ وﻟﻲ ﻣﺜﻞ ﻗﺒﻞ ﻧﻤﻲ ﺷﻮﻧﺪ.

29 -ﻳﻜﻲ از ﻋﻮارض ﻛﻤﻮﺗﺮاﭘﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻛﺮﻳﺴﺘﺎل ﻫﺎي اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ در ﻛﻠﻴﻪ اﺳﺖ ﻛـﻪ ﺟﻬـﺖ ﭘﻴﺸـﮕیری از آن ﻣﺼﺮف ﻣﺎﻳﻌﺎت ﻓﺮاوان، ﻗﻠﻴﺎﻳﻲ ﻛﺮدن ادرار و ﻗﺮص آﻟﻮﭘﻮرﻳﻨﻮل ﺟﻬﺖ دﻓﻊ اﺳﻴﺪ اورﻳﻚ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد.

30- داروﻫﺎي ﻓﻠﻮﺋﻮاوراﺳﻴﻞ، ﻣﺘﻮﺗﺮوﻛﺴﺎﻳﺖ و ﺳﻴﺘﻮراﺑﻴﻦ از دﺳﺘﻪ ي آﻧﺘﻲ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﺖ ﻫﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ.

31- داروﻫﺎي ﺳﻴﺲ ﺑﻼﺗﻴﻦ، ﺑﻮﺳﻮﻟﻔﺎن و ﻛﻠﺮاﻣﺒﻮﺳﻴﻞ ﻋﻮاﻣﻞ آﺳﻴﻜﻞ ﻛﻨﻨﺪه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ.

32- داروﻫﺎي ﺑﻠﺌﻮﻣﺎﻳﺴﻴﻦ و ﻻﻛﺘﻮﻣﺎﻳﺴﻴﻦ آﻧﺘﻲ ﺑﻴﻮﺗﻴﻚ ﺿﺪﺗﻮﻣﻮر ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ.

33 - داروﻫﺎي وﻳﻦ ﻛﺮﻳﺴﺘﻴﻦ و وﻳﻦ ﺑﻼﺳﺘﻴﻦ آﻟﻜﺎﻟﻮﺋﻴﺪ ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ.

34- ﻋﺎرﺿﻪ ﺟﺎﻧﺒﻲ اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ داروي وﻳﻦ ﻛﺮﻳﺴﺘﻴﻦ ﻧﻮروﭘﺎﺗﻲ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺑﺎ ﻋﻼﻣﺖ ﻛﺮﺧﺘﻲ و گز گز شدن انگشتان

دﺳﺖ و ﭘ.ﺎﺳﺖ.

35 - در ﺻﻮرت ﻧﺸﺖ داروي ﻛﻤﻮﺗﺮاﭘﻲ ﺑﻪ زﻳﺮ ﺑﺎﻓﺖ، ﺑﺎﻳﺪ دارو را ﻗﻄﻊ و از ﻛﻴﻒ ﻳﺦ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻮﺿﻌﻲ اﺳﺘﻔﺎدهﻛﺮد.

36 - در ﺑﻴﻤﺎران ﺳﺮﻃﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺷﻴﻔﺖ ﻛﻠﺴﻴﻢ از اﺳﺘﺨﻮان ﺑﻪ داﺧﻞ خون ﻫﻴﭙﺮﻛﻠﺴﻤﻲ اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد.

37- ﻫﻴﭙﺮﺗﺮﻣﻲ درﻣﺎﻧﻲ (اﺳﺘﻔﺎده از ﺣﺮارت ﺑﻴﺶ از 38.5 درجه ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد) در درﻣﺎن ﺳﺮﻃﺎن ﺑﻪﻛﺎر ﺑﺮده ﻣﻲ ﺷﻮد.

38- اﻳﻤﻨﻲ درﻣﺎنی روش ﺟﺪﻳﺪ در اﻧﻜﻮﻟﻮژي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺗﺰرﻳﻖ اﻳﻨﺘﺮﻓـﺮون، اﻳﻨﺘﺮﻟـﻮﻛﻴﻦ و… ﻛـﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻋﺎرﺿﻪ آن اﻓﺰاﻳﺶ ﻧﻔﻮذﭘﺬﻳﺮي ﻣﻮﻳﺮﮔ ﻲ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن آﺳﻴﺖ و ادم رﻳﻪ.

39 - درﻣﺎن ﻋﻮد ﻣﺠﺪد ﺗﻮﻣﻮر را salvage surgery ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ.

40 -در ﻣﺮاﺣﻞاﻧﺘﻬﺎﻳﻲ ﺑﻴﻤﺎري ﺗﺴﻜﻴﻦ درد و ﺗﻮجه ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻼت روﺣﻲ و رواﻧـﻲ ﺑﻴﻤـﺎر از ﻣﻬﻤﺘـﺮﻳﻦ اﻗـﺪاﻣﺎت میباشند . ﻫﺬﻳﺎن ﻋﻼﻣﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﺷﺎﻳﻊ در ﻣﺮاﺣﻞ آﺧﺮ زﻧﺪﮔی است.

41- ﻳﻜﻲ از ﺧﻄﺮات ﺗﺠﻮﻳﺰ ﻣﺨﺪرﻫﺎي ﻗﻮي ﺟﻬﺖ ﺗﺴﻜﻴﻦ درد، ﻳﺒﻮﺳﺖ اﺳﺖ.

42- در ﺳﻨﺪرم ﻟﻴﺰ ﺗﻮﻣﻮر اﺧﺘﻼﻻت اﻟﻜﺘﺮوﻟﻴﺘﻲﻧﻈﻴﺮ ،ﻫﻴﭙﺮﻛـﺎﻟﻤﻲ ،ﻫﻴﭙﻮکلسمی، ﻫﻴﭙﺮﻓﺴـﻔﺎﺗﻤﻲ وﻫﻴﭙﺮاورﻣـﻲ اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻛﻠﻴﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ دﻓﻊ آﻧﻬﺎ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ.